Η τεχνική χαλάρωσης καταπραΰνει το άγχος;
Είναι γνωστή η ευεργετική δύναμη της χαλάρωσης στον άνθρωπο. Ωστόσο, συχνά το σώμα μας ξεχνά να χαλαρώνει και η υπερένταση γίνεται μια φυσιολογική κατάσταση. Εδώ κρύβεται ο κίνδυνος αποσταθεροποίησης του οργανισμού μας, καθώς η υπερένταση επηρεάζει τους μύες, την καρδιά, την πίεση και τη γενικότερη ανθεκτικότητά μας σε ψυχολογικές πιέσεις.
Όταν ο οργανισμός μας είναι χαλαρωμένος, τότε είναι αδύνατο να νιώσουμε φόβο, νευρικότητα και γενικά ψυχική ένταση. Γι’ αυτό και τελευταία όλο και περισσότεροι θεραπευτές από ποικίλες θεραπευτικές κατευθύνσεις χρησιμοποιούν την τεχνική της χαλάρωσης ως μέσο συμπληρωματικό για την επίτευξη των στόχων τους.
Συγκεκριμένα, η χαλάρωση μπορεί να βοηθήσει
- Στην αντιμετώπιση του στρες
- Στη μείωση της έντασης και της καθημερινής κούρασης
- Στην αντιμετώπιση αγχωτικών καταστάσεων
- Στη βελτίωση της συγκέντρωσης και της μνήμης
- Στην αύξηση του αυτοελέγχου, άρα και της αυτοεκτίμησης
- Στην ελάττωση του πονοκεφάλου, της ημικρανίας
- Στην αύξηση της ανεκτικότητας στον πόνο
- Στη μείωση της ανάγκης για κατάχρηση τσιγάρων και ποτού
- Στην ελάττωση της ανάγκης για λήψη ηρεμιστικών φαρμάκων
Η χαλάρωση είναι κάτι που μαθαίνεται μέσα στη συνεδρία, επειδή
- Ο άνθρωπος δεν μπορεί να την επιβάλει στον εαυτό του όσο και αν το επιθυμεί και
- Είναι δύσκολη όταν υπάρχει έντονο άγχος
Ο επιστήμονας που καθιέρωσε τη «σταδιακή νευρομυική χαλάρωση» στην ψυχοθεραπεία είναι ο Jacobson. Χώρισε το πρόγραμμά του σε δυο βήματα: Το πρώτο βήμα είναι να μάθουμε να ξεχωρίζουμε καταστάσεις έντασης μεμονωμένων μυικών ομάδων και να ελέγχουμε τους μύες. Για να μάθουμε να συνειδητοποιούμε τη διαφορά μεταξύ έντασης και χαλάρωσης χρειάζεται να προκαλέσουμε συστηματικά ένταση στον οργανισμό μας σφίγγοντας τους μύες μας. Το δεύτερο βήμα είναι να επανέλθουμε στην κατάσταση της χαλάρωσης. Η προσοχή μας επικεντρώνεται αρχικά στις πατούσες και σταδιακά στις γάμπες, στους μηρούς, στους γλουτούς, στο στομάχι, στο θώρακα, στα χέρια, στους ώμους, στο κεφάλι. Η ολοκληρωμένη νευρομυική χαλάρωση διαρκεί περίπου 45 λεπτά, αλλά υπάρχει και η συνεπτυγμένη, που διαρκεί 10 λεπτά.
Βοηθητική της χαλάρωσης είναι η μουσική. Η μουσική που επιλέγεται δεν είναι ένα γνωστό κομμάτι, αλλά κάποιο ηχητικό υλικό που έχει γίνει γι’ αυτόν το λόγο, έτσι ώστε να μην ανασύρει συνειρμικά κανένα συναισθηματικό φορτίο στο άτομο που χαλαρώνει. Ο θεραπευτής βάζει μαγνητοφωνημένη μουσική που να μην έχει μεγάλες αντιθέσεις στη δυναμική του και γενικότερα στο ύφος του. Επίσης, δεν βοηθά το να είναι πολύ γρήγορο, αλλά καλό θα είναι να ακολουθεί το ρυθμό της αναπνοής μας όταν είμαστε ήρεμοι, δηλαδή να είναι αργό. Ο θεραπευόμενος καλείται να επικεντρωθεί στην αναπνοή του και στη μουσική, προκειμένου να ηρεμήσει. Τη στιγμή της χαλάρωσης καλείται να μη σκέφτεται τίποτα που να τον αποσπά και να τον ενοχλεί. Κάποιες φορές μπορεί να έρθουν στο μυαλό του ευχάριστες εικόνες. Αυτό σημαίνει ότι η χαλάρωση δρα σε δυο επίπεδα κι έτσι μπορεί να γίνει πιο αποτελεσματική. Αργότερα, συζητιέται το περιεχόμενο των εικόνων αυτών και η σημασία που διαδραματίζουν στην ψυχοσύνθεση του ατόμου.
Μια εναλλακτική μορφή χαλάρωσης γίνεται με την πρόκληση ευχάριστων εικόνων, δηλαδή ο θεραπευτής ζητά από τον θεραπευόμενο να φανταστεί συγκεκριμένα ευχάριστα γεγονότα και τον κατευθύνει ανάλογα. Έχει φανεί πως το κάθε άτομο ανταποκρίνεται καλύτερα στη μια ή στην άλλη μορφή χαλάρωσης, ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του. Άρα, λοιπόν, ο ίδιος ο άνθρωπος είναι αυτός που προσδιορίζει ποια θεραπεία και ποιο είδος χαλάρωσης είναι αυτά που του ταιριάζουν πιο πολύ, έτσι ώστε να ανακουφιστεί από τα συμπτώματα άγχους που τον ενοχλούν.
Βιβλιογραφία
Καλαντζή-Αzizi, Α.( 1996). «Εφαρμοσμένη Κλινική Ψυχολογία στο χώρο της υγείας», Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα
Καλπάκογλου, Θ.( 1998). «Άγχος και πανικός», Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα
Jacobson E. (1938). Progressive relaxation, Chicago:Univ.of Chicago Press.
Bonny H.(1980). GIM: Therapy, past, present and future implications.
Φωτογραφίες από Andrea Piacquadio & cottonbro
